Bulaşıcı olmayan hastalıklar, genellikle uzun ve yavaş seyirli, bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, ölümcül komplikasyonları olabilen veya sakatlığa yol açabilen, izleme ve tedavileri yüksek maliyetli hastalıklardır. Dünyada ve Türkiye’de kronik hastalıklar son yıllarda giderek yaygınlaşmıştır. Türkiye’deki ölüm nedenleri arasında kardiyovasküler sistem hastalıkları ilk sırada gelmektedir. Sıralamada kardiyovasküler sistemi kanserler, solunum sistemi hastalıkları ve metabolizma hastalıkları izlemektedir (TUIK). Bu artışta doğuşta beklenen yaşam süresinin uzaması ile toplumların yaşlanması, sanayileşme, çevre kirliliği, bireysel stresin artması, sedanter yaşam biçiminin artması, beslenme örüntülerinin değişmesi ve tütün gibi bağımlılık yapıcı madde tüketimin artması gibi faktörler sorumlu tutulmaktadır. Bulaşıcı olmayan hastalıkların çoğunun – tıbbi çalışmalar genelde tedaviye yönelik olmasına rağmenkesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Bu yüzden kronik hastalıklar için korunma ve önleme kavramları çok önemlidir. Kronik hastalıklar konusunda bugün tıp biliminin sahip olduğu bilgi, bu uygun önlemlerin alınması durumunda görülmelerinin önüne geçilebileceği yönündedir. Anabilim dalımızda da mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimlerle, yürütülen araştırmalarla, ulusal ve uluslararası projeler ve işbirlikleriyle kronik hastalıkların yaygınlığı, nedenleri, kronik hastalıkların önlenmesi ve toplum düzeyinde kontrolü konusunda çalışmalar yürütülmektedir.
ULUSAL ÇALIŞMALAR
− Türkiye Kronik hastalıklar ve risk faktörleri çalışması 2011: Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Çalışması, Türkiye’de kronik hastalıklar, durumlar ile risk faktörleri ve yaşam alışkanlıkları ile ilgili prevalansların, yaş gruplarına, cinsiyete, NUTS1 bölgelerine ve kent/kır bölgelerine göre belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Çalışma, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı tarafından yürütülmüştür. Proje raporu için lütfen tıklayınız.
− Türkiye Kronik hastalıklar ve risk faktörleri çalışması 2018 – Sağlık kayıtları üzerinden yapılan bir Kohort Çalışması: Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması 2018 ile Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması 2011’e katılan kişilerde yeni ortaya çıkan kronik hastalıklar ve risk faktörlerinde yıllar içinde gerçekleşmiş olan değişimlerin sağlık kayıtları üzerinden izlenmesi sağlanacaktır. Çalışmada sık görülen BOH’dan olan koroner kalp hastalığı, inme, diyabet, hipertansiyon ve kanser insidansının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda, bu hastalıkların son bir yıl içinde izlem ve tedavi durumu incelenecektir.
− Balçova’nın Kalbi (BAK) Projesi: Kalp damar hastalıklarından ölüm; dünyadaki toplam ölümlerin üçte birini oluşturmakta ve ülkemizde de ölüm nedenleri içinde ilk sırayı almaktadır. Bu hastalıklar için risk etmenleri tanımlanmıştır ve toplum düzeyinde sağlıklı bireylerde yapılan girişimlerle hastalığın oluşması önlenebilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü; şişmanlık, sigara içimi, yüksek tansiyon ve kolesterolün kontrolü ile kalp damar hastalıklarının yarıya indirilebileceğini bildirmiştir. Proje hakkında detaylı bilgiye internet sitemizin “Projeler” bölümünden ulaşabilirsiniz.
